Avusturya İçişleri Bakanlığı, 27 Temmuz’da Kärnten eyaletindeki Peršmanhof’ta gerçekleşen ve yoğun tartışmalara yol açan polis müdahalesinin ardından, kapsamlı bir analiz komisyonu kurdu. Komisyon, farklı uzmanlık alanlarından akademisyenler, adalet temsilcileri ve anma kültürü ile ilgilenen derneklerden oluşuyor. Ayrıca, bölgedeki Slovence dernekleri ve sivil toplum kuruluşları da komisyona dahil edildi. İçişleri Bakanlığı, komisyonun çalışmalarını Eylül 2025 sonuna kadar tamamlamasını öngörüyor.
Komisyonun Yapısı ve Katılımcıları
Komisyona, İçişleri Bakanlığı Hukuk Dairesi Başkanı Mathias Vogl başkanlık ediyor. Vogl, daha önce de Loibacher Feld olayında kurulan komisyona liderlik etmişti. Üyeler arasında; Federal Başbakanlıkta Slovence Azınlıklar Danışma Kurulu Başkanı Bernhard Sadovnik, Kärntner Partizanları ve Antifaşist Direniş Derneği’nden Milan Wutte, tarihçi ve Peršman Derneği’nden Lisa Rettl gibi isimler yer alıyor.
Buna ek olarak; Viyana Üniversitesi Anayasa ve İdare Hukuku Enstitüsü’nden Prof. Franz Merli, Viyana Ticaret Mahkemesi eski Başkanı Maria Wittmann-Tiwald, Mauthausen Toplama Kampı Anıtı Direktörü Barbara Glück ve Avrupa ve Uluslararası İşler Bakanlığı’ndan Völkerrechtbürosu Başkanı Gregor Schusterschitz de komisyona katkı sunuyor. Komisyonun çalışmaları sırasında ihtiyaç duyulursa, yeni uzmanlar ve paydaşlar da sürece dahil edilebilecek.
Katılımcı Seçimi ve Saha Araştırmaları
İçişleri Bakanlığı sözcüsü Markus Haindl, polis operasyonuna bizzat katılanların komisyona alınmadığını belirtti. Bu yöntemle incelemede tarafsızlık ve mesafe korunmak isteniyor. Komisyonun süreç içinde çeşitli kişileri sorgulayacağı ve saha araştırmaları yürüteceği belirtiliyor. Ancak kimlerin dinleneceği henüz açıklanmadı.
Komisyonun ana hedefi, polis operasyonunun tarihi boyutunu dikkate alarak olayın aydınlatılması ve değerlendirilmesi. Hazırlanacak nihai raporda, gerekirse önerilere de yer verilecek. Nihai rapor Eylül sonunda sunulamazsa, İçişleri Bakanı Gerhard Karner geçici bir rapor hazırlanmasını talep etti.
Tarihi Hassasiyet ve Devletin Sorumluluğu
İçişleri Bakanı Karner, Avusturya’nın modern anma kültürüne ve kolektif hafızasına verdiği önemi vurguladı. Özellikle ulusal sosyalizm döneminde işlenen suçların yaşandığı yerlerde polisin adımlarının büyük hassasiyet ve tarihsel sorumlulukla atılması gerektiğinin altını çizdi.
Diplomatik Gerilim ve Operasyonun Gelişimi
Peršmanhof’taki dört saatlik polis müdahalesi, Avusturya ve Slovenya arasında diplomatik bir kriz yarattı. Müdahalede üç polis devriyesi, Eyalet Güvenlik ve Aşırılıkla Mücadele Birimi (LSE) ve Federal Göçmenlik ve İltica Dairesi (BFA) görevlileri yer aldı. Operasyona, Völkermarkt İlçe Müdürlüğü’nden de destek verildi. Polis ekipleri, kamp sırasında yasa dışı kurulan çadırlara ilişkin şikâyetler ve anonim ihbarlar doğrultusunda olay yerine sevk edildi.
Yerinde kimlik tespiti yapılmak istenirken, bazı katılımcıların kimliklerini vermemesi üzerine gerilim arttı. Bu nedenle, Hızlı Müdahale Grubu’ndan üç polis, bir kadın polis köpek eğitmeni ve bir polis helikopteri de çağrıldı. Toplamda 62 idari ihlal ve iki devlet otoritesine karşı direnç bildirildi, 32 kimlik tespiti ve iki kişi üzerinde arama gerçekleştirildi.
Tepkiler ve Tarihi Arka Plan
Polisin müdahalesi özellikle Kärntenli Slovenler tarafından şiddetle eleştirildi. Müdahalenin sadece aşırı olması değil, olayın gerçekleştiği yerin tarihi önemi nedeniyle de yanlış olduğu dile getirildi. Peršmanhof’ta, 25 Nisan 1945’te, SS-Polis Alayı 13’ün birliği tarafından on bir sivilin katledildiği bir Nazi suçunun yaşandığı biliniyor.
