Viyana’da yönetimdeki kırmızı-pembe koalisyon (SPÖ–NEOS), 2026 bütçesi için genel planı açıkladı. Buna göre, her belediye birimi %10 ila %15 oranında tasarruf yapmak zorunda kalacak. Ayrıca, birçok ücret ve vergi de artacak.
Viyana’nın 2026 yılı için öngörülen geliri 19,51 milyar euro, gideri ise 22,16 milyar euro olacak. Bu da 2,65 milyar euroluk bir bütçe açığı anlamına geliyor. Şehrin toplam borcu 2026 sonunda 17,5 milyar euroya yükselecek. Yine de, bu tablo “fren yapılmadığı” takdirde ortaya çıkacak olandan daha iyi. Çünkü bu yılın açığı 3,2 milyar euroya ulaştı.
Salı günü, Maliye Meclis Üyesi Barbara Novak (SPÖ), NEOS’un ekonomi sözcüsü Markus Ornig ve Viyana Maliye Direktörü Christoph Maschek, yeni bütçenin ana hatlarını paylaştı. Plan, hem ciddi kesintiler hem de yeni vergileri içeriyor.
Tüm Birimlerde %10–15 Arası Kesinti
Kültürden eğitime, sağlıktan sosyal hizmetlere kadar her alan %10 ila %15 oranında tasarruf yapmak zorunda kalacak. Özellikle hibe ve sübvansiyonlarda kesintiler yapılacak. Bazı ayrıntılar hâlâ müzakere edilirken, birçok konu netleşti:
Asgari Sosyal Yardım (Mindestsicherung): En büyük tasarruf kalemi buradan sağlanacak. 200 milyon euro gelir elde edilmesi hedefleniyor. Bu, çoğunlukla “ikincil koruma statüsüne sahip” kişilerin temel sosyal yardıma aktarılmasıyla olacak. Ek ödemeler ve ikramiyeler kaldırılacak, konut yardımı yeniden hesaplanacak.
İnşaat Projeleri: Laaerbergbad, Seestadt-Bad, Gumpendorfer Straße düzenlemesi ve Gürtel bisiklet yolu ertelendi. Bazı belediye binalarının yenilenmesi ve köprü inşaatları da ileri tarihlere bırakıldı. Ancak Viyana Holding Arena, yeni otobüs terminali ve U2/U5 metro hatları projeleri tamamlanacak. Hastanelerdeki devam eden inşaatlar sürecek, ancak yeni yatırımlar ertelenecek.
Parti Akademileri, şehir tanıtım harcamaları ve Wiener Linien sübvansiyonları azaltılacak.
Sosyal Alanlarda: “Fonds Soziales Wien” kapsamında ücret artışları enflasyonun altında tutulacak, yardımlar “daha hedef odaklı” şekilde ödenecek.
Toplamda bu kesintilerden 1,35 milyar euro tasarruf edilmesi bekleniyor.
Gelir Artışı: Vergiler ve Ücretler Yükseliyor
Belediye, gelir tarafında 350 milyon euro artış planlıyor. Bu da çeşitli ücret ve vergilerin artırılmasıyla sağlanacak:
Park ücretleri, toplu taşıma biletleri ve konaklama vergileri (Ortstaxe) zaten artmıştı.
Park & Ride ücretleri %4,6 oranında zamlanacak.
İtfaiye ve ambulans gibi acil olmayan hizmetlerin (örneğin yaban arısı yuvası temizliği veya hastaneye nakil) ücretleri artacak.
“Lüks düğün vergisi” getiriliyor — örnek: iki nikah memurunun bağda görev yapması gibi durumlar için.
2027’de yürürlüğe girmesi planlanan yeni bir “Kültür-Euro” vergisi de yolda.
Konut fonu katkı payı (Wohnbauförderungsbeitrag) yükseltilecek. Şu anda işveren ve işçi tarafından %0,5 oranında ödenen katkı, %0,75’e çıkacak. Bu da çalışanların maaşlarının düşmesi anlamına geliyor.
Viyana Şehir Hizmetleri (özellikle Wien Energie) ve Wien Holding, karlarının bir kısmını şehir bütçesine aktaracak.
Ayrıca, yedek fonların çözülmesi ve yatırım programlarının uzatılmasıyla 300 milyon euro ek kaynak sağlanacak.
Bu önlemler toplamda yaklaşık 2 milyar euro tasarruf sağlayacak.
Korunan Alanlar: Sosyal Yardım, Eğitim ve Kadın Sağlığı
Her ne kadar bütçe sıkılaştırılsa da bazı alanlarda kesinti yapılmayacak.
Konut Desteği: Kira ve yenileme yardımları devam edecek.
Sağlık ve Sosyal Hizmetler: 2030’a kadar 16.000 yeni bakım personeli yetiştirme hedefi sürüyor. Ayrıca, bölgesel sağlık merkezleri genişletilecek, engelli ve psikolojik destek hizmetleri artırılacak.
Eğitim: Ücretsiz okul öğle yemekleri, tam gün okul sistemi ve ücretsiz kreş uygulamaları sürecek. Bu, Belediye Başkanı ve koalisyon ortağı NEOS için “kırmızı çizgi”.
Kadın sağlığı ve şiddetle mücadele programlarında da hiçbir kesinti yapılmayacak.
Kasım ortasında bütçenin 600 sayfalık detaylı hali açıklanacak ve Noel’den önce Viyana Belediye Meclisi’nde onaylanacak.
Son olarak hatırlatmak gerekir: Bu tasarruf planı bir tercih değil, zorunluluk. Çünkü sadece bu yıl Viyana, borç faizleri için 130 milyon euro ödemek zorunda.
