Vorarlberg’de 2005 yılında yaşanan yüzyılın sel felaketinin üzerinden tam 20 yıl geçti. O dönemde yaşanan dramatik olaylar hâlâ birçok insanın hafızasında taze duruyor. Bu kolektif travma, günümüze kadar siyasi alanda da etkisini sürdürdü ve selden korunma çalışmaları partiler üstü bir öncelik haline geldi.
Aşırı yağışların nedeni, nadir görülen sıcak ve soğuk cephelerin çakışmasıydı. Bu durum özellikle İsviçre’nin kuzey yamaçlarında, Vorarlberg’de, komşu Allgäu bölgesinde ve Tirol’ün batısında etkisini gösterdi. 19 Ağustos akşamı başlayan yağmur, 22 Ağustos öğleden sonrasında yeniden şiddetlendi.
Dört gün içinde bazı bölgelerde 300 milimetreye kadar yağış ölçüldü. Karşılaştırmak gerekirse, Vorarlberg için ağustos ayının uzun yıllar ortalaması sadece 199 milimetreydi.
Seitentäler besonders stark betroffen
Yoğun yağışlar özellikle eyaletin kuzey ve merkez bölgelerinde küçük akarsular ve derelerde yıkıcı taşkınlara yol açtı. Arazi yapısının dik olması ve taşınan kum-çakıl, sellerin gücünü artırdı. Bölgedeki birçok akarsu, 100 yılda bir görülen taşkın seviyesini aştı.
En çok zarar gören bölgeler arasında Bregenzerwald, Arlberg, Laternsertal, Klostertal, Gargellental, Silbertal ve Walgau vardı. Buna karşın Ill nehri ve Ren vadisi daha az etkilendi. Neyse ki, Alplerin en büyük nehri olan Alpenrhein aynı seviyede bir yüzyıl seli yaşamamıştı.
Schäden von rund 180 Millionen Euro
Selin yol açtığı maddi zarar yaklaşık 180 milyon Euro olarak hesaplandı. Bunun yaklaşık 100 milyonu hane halkı, işletmeler ve belediyelere, 80 milyonu ise yollar, demiryolları ve koruma yapıları gibi altyapıya aitti.
En çok etkilenen akarsular Bregenzerach, Breitach, Lech, Suggadinbach, Litz, Alfenz ve Ill oldu. En ağır hasar alan yerleşim yerleri ise Lech, Au, Mellau, Bezau, Reuthe, St. Gallenkirch, Silbertal, Nenzing, Frastanz ve Göfis’ti. Göfis’in Schildried mahallesinde 17 ev boşaltılmak zorunda kaldı.
22 Ağustos’ta 400 kişi güvenli bölgelere tahliye edildi. Bezau, Mittelberg ve Lech’te içme suyu sistemi çöktü, Lech’te elektrikler tamamen kesildi.
Hochwasserschutz als politische Priorität
Maalesef can kayıpları da yaşandı. Reuthe’de bir eve giren sel suları patlamaya yol açtı, 6 kişi yaralandı. O dönemde 3300 itfaiyeci neredeyse aralıksız görev yaptı. Temizlik ve yeniden inşa çalışmaları aylar sürdü.
Bu felaketin ardından Vorarlberg’de sel koruma çalışmaları büyük ölçüde artırıldı. Son 20 yılda eyalet genelinde yaklaşık 600 milyon Euro sel koruma projelerine yatırıldı.
En büyük proje ise hâlen devam ediyor: Rhesi Projesi. Bu proje ile Ren Nehri’nin akış kapasitesi saniyede 3100 metreküpten 4300 metreküpe çıkarılacak. İsviçre ile imzalanan yeni devlet anlaşması 1 Temmuz 2025’te yürürlüğe girdi. Projenin çevresel etki değerlendirmesi 2026 başında yapılacak. Tahmini maliyet 1,5 milyar Euro. Ancak uzmanlara göre bu yatırım gerekli, çünkü sadece Ren Vadisi’nde olası bir selin yaratabileceği zarar 13 milyar Euro’ya ulaşabilir.
