Hissedarların yüzde 75’ten fazlasının onayıyla, Elon Musk’ın “Elon Musk Tesla hisse paketi” olarak öne çıkan dev ücret planı için yeşil ışık yandı; ancak paket, robotaksi, humanoid robot ve uzun vadeli kârlılık gibi zorlu hedeflere bağlandı.
Tesla CEO’su Elon Musk, değeri bir trilyon ABD dolarına ulaşabilecek dev bir hisse paketi için onay aldı. Hissedarların yüzde 75’ten fazlası, Tesla’nın belirlenen iddialı hedefleri tutturması durumunda devreye girecek bu ücret planı lehine oy kullandı. Musk, planın iptali halinde Tesla’daki CEO’luk görevini bırakabileceğini söylemişti.
Paketin toplam değeri, on yıl içinde Tesla’nın piyasa değerinin 8,5 trilyon dolara çıkması senaryosunda yaklaşık 1 trilyon dolar (bugünkü kurla 871 milyar Euro) seviyesine ulaşabilir. Tesla’nın mevcut piyasa değeri ise yaklaşık 1,5 trilyon dolar. Böyle bir artış, Musk’ın hâlihazırda sahip olduğu hisselerin değerini de trilyon seviyesine taşıyabilir. 54 yaşındaki Musk, bugün bile 470 milyar doları aşan servetiyle dünyanın en zengin insanı konumunda.
On Yıl Daha CEO Koltuğunda
Yeni Elon Musk Tesla hisse paketi ile Musk’ın Tesla’daki payı yaklaşık %25’e yükselebilir. Ancak bunun ön koşulları var: Musk’ın on yıl boyunca yönetim katında kalması, bir milyon robotaksinin sahaya çıkması ve bir milyon humanoid robotun (Optimus) teslim edilmesi gibi hedeflerin gerçekleştirilmesi gerekiyor.
Planın kabulü garanti değildi: Norveç Varlık Fonu ve hissedarlara tavsiye veren iki etkili danışmanlık şirketi plana karşı çıktı. Yine de Musk, çok sayıda Tesla küçük hissedarı arasında kült statüsüne sahip.
Hedef: 20 Milyon Satılan Tesla
Musk, toplamda 423,74 milyon adede kadar Tesla hissesi kazanabilecek. Bu kazanımlar 12 dilim halinde ve çoğunlukla piyasa değerinde her ek 500 milyar dolarlık eşiklere bağlanmış durumda. Ayrıca iş hedefleri var: Örneğin 2 trilyon dolar piyasa değerindeyken toplamda 20 milyon Tesla satışı gibi. Tesla bugüne dek yaklaşık 8,5 milyon araç üretti ve en iyi yıl olan 2023’te bunun 1,8 milyonunu teslim etti.
Çok Sayıda Çekimser Oy
Daha ileride, 6,5 trilyon dolar piyasa değerine ek olarak yıllık 400 milyar dolar seviyesinde EBITDA’ya (faiz, vergi ve amortisman öncesi düzeltilmiş kâr) ulaşmak ve bu seviyeyi korumak çok daha büyük bir eşik olacak. 4 trilyon dolar piyasa değeri için ara hedef olarak 50 milyar dolar düzeltilmiş EBITDA öngörülüyor.
Yönetim Kurulu Başkanı Robyn Denholm, Tesla hedefleri tutturamazsa Musk’ın hiçbir pay alamayacağını vurguladı. Musk ise paradan çok, Tesla’daki payını %25’e çıkararak şirket üzerindeki etkisini güçlendirmeye önem verdiğini söylüyor.
Hissedar önerileri arasında yer alan, Tesla’nın Musk’ın xAI şirketine yatırım yapması teklifi ise çok sayıda çekimser nedeniyle reddedildi; ancak yönetim bunun üzerinde değerlendirmeyi sürdüreceklerini açıkladı.
Odak: Robotlar ve Robotaksiler
Elektrikli otomotivin öncüsü olan Tesla, son dönemde parlaklığını yitirmiş ve üst üste ikinci yıl satış düşüşüne doğru ilerliyor görüntüsü veriyor. Musk’a göre ise Tesla’nın asıl geleceği tam otonom robotaksilerde ve humanoid robotlarda.
Milyarder iş insanı, şirketin Optimus robotlarının “gelmiş geçmiş en büyük ürün” olma potansiyeline sahip olduğunu savunuyor. Zamanla onlarca milyar robotun kullanılabileceğini, yoksulluğu bitirmenin tek yolunun humanoid robotlar olabileceğini iddia ediyor. Birkaç hafta önce, “Optimus inanılmaz bir cerrah olacak” ifadesini de kullandı. Genel kurulda, Optimus robotlarının insanları takip ederek suç işlemelerini önleyecek şekilde kullanılabileceğini dahi dile getirdi.
Musk, robot üretimine gelecek yıl başlamayı umuyor. Yıllık bir milyon robot üretim temposuna ulaşıldığında, birim maliyetin 20.000 dolar civarına inebileceğini öngörüyor.
“Robot Ordusu” Üzerindeki Kontrol
Musk, %25 pay talebini yeni teknolojiler üzerindeki kontrol ile doğrudan ilişkilendiriyor: “Eğer bir robot ordusu inşa ediyorsak, üzerinde en azından güçlü bir etkim olacak mı?” diyerek Elon Musk Tesla hisse paketinin stratejik gerekçesini yineledi.
Peki Musk’ın derdi etki ise, Tesla neden ona daha fazla oy hakkı veren bir hisse sınıfı tahsis etmiyor? Google ve Meta gibi teknoloji devlerinde kurucular, yıllardır ikili/çoklu hisse yapıları ile kontrolü elinde tutuyor. Denholm, bunun yalnızca Tesla’nın halka arzından önce mümkün olabileceğini söyledi.
Tartışmalı Ücret Planı
Direksiyonsuz ve pedalsız yeni robotaksi modelinin üretiminin, Musk’a göre gelecek yıl Nisan’da başlaması planlanıyor. Yüksek otomasyon seviyesiyle tek bir hat üzerinde yılda 5 milyon araca kadar üretim hedefleniyor. Ancak otonom sürüşün yalnızca kameralarla başarılabileceği yaklaşımının nihai olarak başarılı olup olmayacağı hâlâ belirsiz.
Musk’ın 2018 tarihli önceki ücret paketi büyük tartışma yaratmıştı. Tesla, o plandaki hedeflerin tümünü gerçekleştirdi; ancak Delaware’daki bir mahkeme, planın kabulü sırasında Musk’ın yönetim kurulunda fazla etkili olduğu ve hissedarların yeterince bilgilendirilmediği gerekçesiyle paketi iptal etti. Temyiz süreci sürüyor. Tesla sonrasında merkezini Teksas’a taşıdı ve hissedar davaları için en az %3 pay şartı getirildi.
Sonuç olarak bu Elon Musk Tesla hisse paketi, yalnızca Musk’ın kişisel kazancını değil, Tesla’nın stratejik yönelimini de belirleyecek: robotaksi ağları, Optimus humanoid robotları ve ölçeklenebilir kârlılık hedefi, şirketin geleceğini şekillendirecek ana eksenler olarak öne çıkıyor.
