Viyana Volksoper’de sahnelenen **Mozart’ın “Le Nozze di Figaro”**su, sadece bir klasik eser olarak değil, günümüz dünyasında feminizm, MeToo ve barış tartışmalarına sahne olan modern bir yorum olarak öne çıkıyor. Yönetmen Lotte de Beer, Figaro’yu mizah, cinsellik ve toplumsal eleştiri ekseninde yeniden yorumluyor.

Müzikteki Mizahın Gücü

Mozart’ın Figaro’su, içinde slapstick (şapşal komedi) barındıran nadir opera eserlerinden biri. Müziğin kendisi bile bir karakter gibi çalışıyor – birisinin sakar hareketlerini, tokat seslerini ya da gerginlikleri adeta işitsel olarak duyuruyor. De Beer, bu müzikal mizahı sahneye birebir taşıyarak, seyirciyi kahkaha ve sorgulama arasında bir yolculuğa çıkarıyor.

Feminist Perspektifli Bir Rejim

Ancak bu sahnelemenin derinliği sadece gülmekle sınırlı değil. De Beer’in yorumunda MeToo hareketi, kadın-erkek güç dengesi, ve cinsel istismar gibi konular cesurca işleniyor. Graf’ın “ilk gece hakkı” gibi tarihsel, ama hâlâ güncelliğini koruyan cinsiyetçi bakış açısı, günümüz iş dünyasındaki erkek egemenliğine bir gönderme olarak sahneye taşınıyor.

Her Perdede Yeni Bir Bakış Açısı

De Beer’in rejisi dört perdeyi farklı sosyal ve tarihsel perspektiflerle ele alıyor:

• 1. Perde: Graf’ın bakış açısından, 80’ler sitcom’larına (örneğin Cosby Show) gönderme yapılarak mizahi ama sorgulayıcı bir dille sunuluyor.

• 2. Perde: Susanna’nın gözünden; çalışan sınıfa ait, sürekli çoklu görevleri başarmaya çalışan, ama aynı zamanda baskıyla yüzleşen bir kadının dünyası.

• 3. Perde: Gräfin’in melankolik, neredeyse nihilist yalnızlığı.

• 4. Perde: Hem en genç hem de en yaşlı kadının – Barbarina ve Marcellina’nın – perspektifinden, bağışlama ve dayanışma mesajı ile sona eriyor.

Barış İçin Örgü

Sahnedeki figüratif unsurlar da feminist mesajlar taşıyor. Barbarina ve Marcellina sahnede örgü örüyor – ama bu sıradan bir örgü değil. Onlar barış, feminizm ve topluluk hissi için sembolik ağaçlar, çiçekler ve cinsiyet normlarına karşı duran kıyafetler yaratıyorlar.

Cüretkar Detaylar ve Konservatif Tepkiler

Sahneye konan dev boyutlu penislere kadar uzanan mizahi ama provokatif detaylar, bazı seyircileri rahatsız edebilir. Ancak de Beer bu konuda net: “Figaro gibi devrimci bir eseri sahneliyorsak, bunu geleneksel izleyiciye göre şekillendirmek, eserin özüne ihanet olur.”

Bu nedenle Volksoper’deki bu “Figaro”, sadece Mozart’ın bestesi değil, aynı zamanda kadın sesi, toplumsal barış ve çağdaş direnişin sesi hâline geliyor.