Seniorenbund Davasında Kritik Karar: ÖVP Derin Nefes Aldı
Österreichischer Seniorenbund (Avusturya Yaşlılar Birliği) artık resmen ÖVP’nin (Avusturya Halk Partisi) bir parçası olarak kabul edilmiyor. Federal İdare Mahkemesi (BVwG), bu derneğin partiye bağlı bir kuruluş olmadığına karar verdi ve Volkspartei‘ye (Halk Partisi) verilen 15.000 Euro’luk para cezasını iptal etti. Ancak bu karar, yalnızca bir cezanın kaldırılmasından öteye geçiyor ve milyonluk NPO desteklerinin geri alınmasının yolunu açıyor.
NPO Fonu: Siyasi Partiler Hariç Tutuldu, Ama…
Covid-19 pandemisi sırasında, 2020 yazında Spor Bakanı Werner Kogler tarafından NPO Destek Fonu kuruldu. Amaç, kar amacı gütmeyen kuruluşlara pandemi boyunca ayakta kalmaları için maddi destek sağlamaktı. Fonda açıkça siyasi partiler hariç tutulmuştu; yani fonlardan doğrudan siyasi partiler yararlanamıyordu.
Seniorenbund 2,46 Milyon Euro Aldı: Bağımsızlık Savunması
Ancak Seniorenbund ve ona bağlı beş bölgesel kuruluş ile yüzlerce yerel grup, NPO Fonu’ndan toplam 2,46 milyon Euro destek aldı. Gerekçeleri: Bağımsız bir dernek olmaları ve ÖVP-Senioren adıyla bilinen ÖVP’nin yaşlılar kolundan ayrı değerlendirilmek istenmeleri. (2021’e kadar bu alt kuruluşun ismi de Österreichischer Seniorenbund idi.)
İlk Karar: 15.000 Euro Para Cezası ve Parti Bağlantısı
Bu süreçte Avusturya Sayıştayı, Bağımsız Partiler Şeffaflık Kurulu (UPTS)’na başvurdu. Gerekçe: ÖVP, Seniorenbund derneğinin gelir ve giderlerini 2019 yılı hesap raporunda bildirmemişti. UPTS, 2023’te verdiği kararda, Seniorenbund’un partinin bir organı olarak değerlendirilmesi gerektiğine hükmetti ve 15.000 Euro’luk para cezası uyguladı.
Adres ve Yönetim Kadrosu Detayı: Neden Cezaya Gidildi?
Bu kararın temelinde, Seniorenbund derneklerinin çoğunlukla partiyle aynı adres ve telefon numarasını kullanması ve hem ulusal hem de eyalet düzeyinde yönetim kadrosunun partiyle birebir aynı olması yatıyordu. Bu durum, ÖVP’nin dernekler üzerindeki etkisinin çok güçlü olduğu şeklinde yorumlandı.
BVwG Kararı: Dernek Partinin Bir Parçası Değil
Ancak Federal İdare Mahkemesi temmuz sonunda, derneğin parti tüzüğünde açıkça adı geçmediği için, Seniorenbund’un partiye ait bir yapı olarak değerlendirilemeyeceğine hükmetti. Bu gerekçeyle UPTS’nin kararı iptal edildi. Mahkeme, “Herhangi bir kuruluşun, bazı benzerliklerden dolayı partiye aitmiş gibi kabul edilmesi, partilerin kendi sınırlarını belirleme hakkını elinden alır” ifadelerini kullandı. UPTS’nin bu karara karşı yüksek idare mahkemesine başvurma hakkı ise saklı.
Milyonluk Destekler Geri Alınabilir mi?
Bu yeni karar, milyonluk NPO desteklerinin geri ödenmesine yönelik önemli bir tartışmanın da yolunu açtı. Çünkü Seniorenbund, 2023 Şubat’ında fonlardan aldığı yaklaşık 2,5 milyon Euro’yu “şartlı olarak” geri ödemişti. O dönemde yönetim kurulu, eğer UPTS kararı iptal edilirse bu parayı geri alacaklarına dair güvence istemişti. Aynı şekilde Spor Bakanlığı da, desteklerin UPTS kararı nedeniyle geri istendiğini belirtmişti. Şimdi ise karar ortadan kalktı ve Seniorenbund için milyonluk desteği yeniden istemek için güçlü bir hukuki gerekçe oluştu.
Süreçte Sırada Ne Var?
Bu karar, Avusturya’da siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri arasındaki sınırların nasıl tanımlanacağı konusunda yeni tartışmaları beraberinde getirecek gibi görünüyor. Önümüzdeki günlerde, NPO desteklerinin geri ödenip ödenmeyeceği ve UPTS’nin temyize gidip gitmeyeceği siyasi ve hukuki gündemin başlıca konuları arasında yer alacak.
