Yapay Zekâ Hangi Meslekleri En Çok Değiştiriyor?
Yapay zekâ iş dünyasında köklü değişimlere yol açıyor. Peki, bu değişim hangi mesleklerde en yoğun yaşanıyor? Microsoft araştırmacıları, dokuz ay boyunca insanlarla Copilot adlı yapay zekâ asistanı arasındaki 200.000 gerçek konuşmayı analiz etti. Amaç, yapay zekânın iş dünyasında nerede ve nasıl etkin yardım sağladığını anlamaktı. Sonuçlara göre, yapay zekâ en çok bilgi toplama, metin yazma ve iletişim desteği için kullanılıyor. Çoğu zaman insanın yerini almıyor; danışman, eğitmen veya fikir geliştirici olarak katkı sağlıyor.
En Çok Etkilenen Meslekler
Yapay zekânın mesleklere etkisi; mesleğin tipik görevlerinin AI ile yapılabilme sıklığı, yapay zekânın başarısı ve tüm iş yükünün ne kadarını üstlenebileceği gibi üç ana kriterle ölçüldü. Microsoft’un “anwendbarkeitswert” dediği bu puanlama, mesleklerin ne kadar AI tarafından dönüştürülebileceğini gösteriyor. Hiçbir meslekte puan 0,5’i aşmıyor; yani AI, insanı tamamen ikame etmiyor.
İletişim, veri işleme ve bilgi temelli işler başı çekiyor. En çok etkilenenler sırasıyla:
- Çevirmen ve Tercümanlar (puan: 0,49)
- Tarihçiler (0,48)
- Kabin Memurları (0,47)
- Satış Temsilcileri (0,46)
- Yazarlar (0,45)
- Müşteri Hizmetleri (0,44)
- CNC Programcıları (0,44)
- Santral Görevlileri (0,42)
- Seyahat Acentası Çalışanları (0,41)
- Radyo Sunucuları (0,41)
AI, özellikle tekrarlayan ve metin bazlı görevlerde insanlara ciddi kolaylıklar sağlıyor. E-postaların yazılması, sunumların hazırlanması veya bilgi özetlerinin çıkarılması gibi işler AI ile çok daha verimli hale geliyor. Ancak AI, insanı henüz tümüyle ikame etmiyor; genellikle sadece parça görevler üstleniyor.
Yapay Zekâdan Az Etkilenen Meslekler
El becerisi, bakım ve insan teması gerektiren işler şimdilik yapay zekâdan pek etkilenmiyor. Hemşirelik, kamyon şoförlüğü, inşaat veya masaj gibi mesleklerde fiziksel varlık ve insan ilişkileri ön planda. Algoritmalar bu alanlarda halen oldukça yetersiz.
Büroda AI belgeleri düzenlerken ya da e-posta yazarken, gerçek hayatta şefkatli bakım, hassas el işleri veya başarılı bir masaj hâlâ insana emanet. Yani bazı işler, uzun bir süre daha “AI direnci” ile ayakta kalacak gibi görünüyor.
Çalışmanın Kısıtları ve Tartışmalar
Çalışma ile ilgili bazı eleştiriler de mevcut. Örneğin, kabin memurluğunun AI ile yüksek puan alması tartışmalı; çünkü güvenlik ve acil durum yönetimi insan varlığı gerektiriyor. Araştırmacılar, bazı mesleki görevleri tekil olarak değerlendirdiklerini ve bunun tabloyu kısmen saptırabileceğini belirtiyor.
