Seyahat Aşıları: Sarı Humma’dan Chikungunya’ya Kadar

Yaz tatili yaklaşıyor! Uzak bir ülkeye yolculuk planlıyorsanız, seyahatinizden en az dört ila altı hafta önce bir doktora başvurarak aşı geçmişinizi kontrol ettirmeniz önemlidir. Eksik aşılar tamamlandığında, birçok tropikal hastalıktan korunmak mümkün hale gelir.

Seyahat Öncesi Aşı Kontrolü Şart

İç hastalıkları ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Ursula Hollenstein, seyahat tıbbı alanındaki deneyimleriyle standart aşıların önemini vurguluyor. “Kızamık-Kabakulak-Kızamıkçık (MMR) aşısı eksikse mutlaka tamamlanmalı. Difteri, tetanos, boğmaca (pertussis) ve Hepatit A/B gibi aşılar da tüm seyahatler için temel koruma sağlar,” diyor. Özellikle sık seyahat edenler için difteri/tetanos/polio/boğmaca kombine aşısı öneriliyor.

Her ne kadar Avrupa çocuk felci (polio) açısından güvenli kabul edilse de, Afrika ve Asya’da hâlâ salgınlar görüldüğü için aktif koruma önem taşıyor.

Seyahat Aşıları Hakkında Uzman Uyarıları

Sarı Humma

Bazı Afrika ülkelerinde zorunlu olan sarı humma aşısı ömür boyu geçerli. Ancak bazı ülkeler, son 10 yıl içinde aşı yaptırıldığını gösteren belge isteyebilir. Bu aşı yalnızca sertifikalı merkezlerde uygulanabiliyor.

Tifo

Özellikle Güney Asya gibi gelişmekte olan bölgelerde, basit yaşam koşullarında yapılacak seyahatlerde önemlidir. Tek doz aşı yaklaşık üç yıl koruma sağlar. Ağız yoluyla alınabilen bir alternatif de vardır, ancak etkisi daha kısa sürelidir.

Japon Ensefaliti

Sadece Asya ve Avustralya’da görülen bir hastalık. İki doz şeklinde uygulanır. Çocuklarda bu süre dört hafta olabilir. En erken bir yıl sonra yapılan hatırlatma dozu, on yıla kadar koruma sağlayabilir.

Kuduz

DSÖ, iki dozluk azaltılmış bir aşı şeması önerse de, Avrupa’daki uzmanlar üç dozun uzun vadeli koruma için daha uygun olduğunu belirtiyor. Isırık durumunda yazılı bir talimat doğrultusunda hareket edilmesi öneriliyor.

Menenjit (Meningokok)

Özellikle Afrika’nın bazı bölgelerinde seyahat edecekler için önemlidir. Küçük çocuklar, A, C, W ve Y tiplerine karşı aşıyı çocukluk aşı takvimi kapsamında alabilir.

Dang Humması

Tropikal hastalıklar arasında en yaygın olanlardan biridir. Nisan 2023’ten bu yana Avusturya’da yeni bir aşı bulunmaktadır. Daha önce Dang humması geçirmiş kişiler için önerilir. Bazı özel durumlarda sık seyahat edenler ya da yüksek risk altındakiler için de uygundur. Aşı, üç ay arayla iki doz halinde uygulanır.

Chikungunya

Mart 2025’ten itibaren kullanılmaya başlanan yeni bir aşı mevcuttur. Yaygın bir tropik hastalık olan Chikungunya, uzun süreli eklem ağrılarına yol açabilir. Tek dozluk canlı aşı, dünya genelindeki tüm virüs türlerine karşı koruma sağlar. Özellikle Güney Amerika, Hindistan, Afrika ve Güney Avrupa gibi endemik bölgelere gidecek 18 yaş üstü bireyler için önerilir.