Avusturya’da Yüksek Gıda Fiyatlarının Nedeni Tartışılıyor

Avusturya’da gıda fiyatları son yıllarda komşu ülkelere kıyasla oldukça yüksek seyrediyor. Özellikle Almanya gibi ülkelere göre aynı ürünlerin daha pahalı olması, kamuoyunda büyük tartışmalara neden oldu. Bu duruma çözüm bulmak için siyasiler harekete geçti ve devletin fiyatlara müdahale etmesi gündeme geldi. Maliye Bakanı Markus Marterbauer (SPÖ), öncelikle fiyatların neden bu kadar yüksek olduğunun araştırılmasını istedi.

Marketler Hedef mi? Tartışmaların Odağında Kim Var?

Gıda fiyatlarındaki artış konusunda marketler ve perakendeciler hedef alınsa da, sektör temsilcileri asıl sorunun marketlerden kaynaklanmadığını savunuyor. Handelsverband Genel Müdürü Rainer Will, yaptığı açıklamada, raf fiyatlarına müdahale etmenin “postacıya kötü vergi bildirimi vermekle aynı” olduğunu ifade etti. Yani, esas sorunun market zincirlerinde değil, fiyat oluşumunun arka planındaki başka faktörlerde olduğuna dikkat çekiyor.

Kâr Hırsı mı, Sektörel Sorunlar mı?

2023 yılında Rekabet Kurumu tarafından yapılan bir araştırma, Avusturya’da gıda sektöründe kâr odaklı fiyat artışı (“Gierflation”) olmadığını ortaya koydu. Öte yandan, yerli üreticiler ise pazardaki üç büyük market zinciri arasında rekabetin az olması nedeniyle pazarlık masasında zayıf kaldıklarını öne sürüyor. Handelsverband’a göre ise fiyatları düşürmek şu anda mümkün değil; çünkü 2020’den beri sürekli artan maaşlar, perakende sektörünün maliyetlerini yükseltti. Personel giderlerinin artması, fiyatlar üzerinde ciddi baskı oluşturuyor.

Asıl Sorumlu Uluslararası Üreticiler mi?

Handelsverband’a göre, Avusturya ile Almanya arasındaki fiyat farkının asıl nedeni uluslararası üreticiler ve “bölgesel tedarik kısıtlamaları”. Bu uygulama, üreticilerin farklı ülkelerde aynı ürünü farklı fiyatlarla sunmasına olanak tanıyor. Örneğin, bir Avusturyalı market saç spreyi için tedarikte 3,20 euro öderken, Alman bir market aynı ürünü yalnızca 2 euroya alabiliyor. Ayrıca, Avusturyalı marketler bu ürünleri Almanya’dan daha ucuza alıp ülkelerinde satamıyor; çünkü üreticiler buna izin vermiyor.

Handelsverband, bu fiyat politikasından en çok küçük ülkelerin zarar gördüğünü, Nestlé ve Danone gibi küresel devlerin küçük pazarları bölüştüğünü belirtiyor. Sonuçta, Avusturya ve Belçika gibi ülkelerdeki tüketiciler, bu politikalar nedeniyle daha yüksek fiyatlarla karşılaşıyor. AB düzeyinde, bölgesel tedarik kısıtlamalarının yasaklanması için bazı girişimler var. Handelsverband ise yerel yasal düzenlemeler talep ediyor.