ABD-Çin ticaret savaşı kızışıyor: Trump, Çin’in 1 Kasım’dan itibaren kapsamlı ihracat kontrolleri planına karşı tüm Çin mallarına %100 ek gümrük vergisi ilan etti
Washington/Pekin – ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile süren ABD-Çin ticaret savaşı kapsamında tüm Çin menşeli mallara %100 ek gümrük vergisi getireceğini duyurdu. Trump, Cuma günü kendi platformu Truth Social’da yazdığı mesajda, bunun, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 1 Kasımdan itibaren neredeyse tüm ürünlerine kapsamlı ihracat kontrolleri uygulama planlarına bir yanıt olduğunu belirtti. Pekin’den ilk etapta resmi bir açıklama gelmedi.
Yeni ABD tarifelerinin de 1 Kasımda yürürlüğe gireceği ve mevcut vergilere ek olarak uygulanacağı ifade edildi. Trump ayrıca, tüm kritik yazılımlar için ihracat kontrolleri gündeme getirdi. Bu adımlar, ABD-Çin ticaret savaşında tansiyonu daha da yükseltecek nitelikte görülüyor.
Xi ile görüşme
Trump, Güney Kore’de Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile yapmayı planladığı görüşmeyi de süren ticaret anlaşmazlığına atıfla sorguladı. Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Xi ile bir araya gelmesi beklenen Trump, Truth Social’da “ama artık bunun için bir neden kalmamış gibi görünüyor” diye yazdı.
Oval Ofis’te ise Trump, tansiyonu düşürmeye açık kapı bıraktı ancak net konuşmadı. Xi ile planlanan görüşmeye ilişkin bir soruya “iptal etmedim” yanıtını verdi. Görüşmenin yapılıp yapılmayacağını bilmediğini söyleyen Trump, her hâlükârda orada olacağını, dolayısıyla görüşmenin gerçekleşebileceğini ifade etti. Bu noktada Çin’in nadir toprak elementlerine yönelik ihracat kontrollerine işaret etti. Trump, ilk görev döneminde Xi ile birkaç kez görüşmüştü; ikili 2019’da Japonya’nın Osaka kentinde ve 2017’de Florida’daki Mar-a-Lago’da yüz yüze bir araya gelmişti.
Gittikçe “düşmanca”
Trump, Çin’in dünya genelindeki ülkelere “nadir topraklar ve diğer materyaller için ihracat kısıtlamaları” duyuran mektuplar gönderdiğini öne sürerek bunu gerekçe gösterdi. Bunun “hiç yoktan” ortaya çıktığını, küresel ticareti felce uğratabileceğini ve birçok devlete zarar verebileceğini söyleyen Trump, Çin’in giderek “düşmanca” bir tutum sergilediğini iddia etti. Başka bir paylaşımında ise Çin’in Kasım ayından itibaren ürettiği neredeyse tüm ürünlerde ihracat kontrolleri ilan ettiğini belirtti.
Trump, her zaman Çin’in “pusuya yattığı” hissine sahip olduğunu ve şimdi bunun doğrulandığını yazdı. Pekin’in dünyayı “rehin” tutamayacağını, ancak bunun bir süredir planın parçası gibi göründüğünü savundu. ABD’nin şimdi kendini ve diğer ülkeleri korumak için adım atması gerektiğini söyledi. Bu açıklamalar, ABD-Çin ticaret savaşının seyrinde yeni bir sertleşmeye işaret ediyor.
Borsalar çakıldı
ABD borsaları habere sert satışlarla tepki verdi: S&P 500 endeksi Cuma akşamına kadar %2,71 düştü; teknoloji ağırlıklı Nasdaq ise %3,56 geriledi. Altın fiyatı yeniden ons başına 4000 doların üzerine çıktı. Bazı işlemciler, gelecek ilkbaharda 6000 dolar seviyesinin mümkün olduğunu düşünüyor. “Kriz karşıtı para” olarak görülen altın, yıl başından bu yana %50’den fazla yükseldi.
Yatırımcılar ABD Hazine tahvillerine de yöneldi; bu durum tahvil getirilerini aşağı çekti. 10 yıllık vadeli tahvillerin vadeli kontratı (T-Note Future) %0,51 artışla 113,06 puana çıktı. 10 yıllık getiri %4,07 oldu. Dolar Endeksi yaklaşık %0,5 geriledi. Çin ise dün nadir toprak elementleri için ihracat kısıtlamalarını sıkılaştırmıştı. Gelişmeler, ABD-Çin ticaret savaşının küresel piyasalara etkisini bir kez daha öne çıkardı.
Avrupa’da da etkiler
Avrupa’da da etkiler hissedildi: DAX ve EuroStoxx50, öğleden sonra yaklaşık %1,5 geriledi; oysa daha önce %0,5’e kadar yükselmişlerdi. IG aracı kurumundan analist Christian Henke, “DAX’ta bugün sabah saatlerinde kuzeye doğru bir yukarı kırılma işareti vardı; ancak ABD Başkanı Donald Trump, yatırımcıların hesabını bozdu” dedi.
