Görüşme öncesinde yeniden alevlenen ABD–Çin ticaret savaşında bir miktar yumuşama işareti belirdi. Ancak Trump–Xi görüşmesinde ele alınacak başlıklar bununla sınırlı değil; masada çok daha fazlası var.
Dünya gözlerini Seul’e çevirdi; çünkü Perşembe günü dünyanın en etkili iki lideri — ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping — burada bir araya geliyor. Gümrük tarifeleri, savaş ve jeopolitik gerilimler… Bu buluşmanın neden çok şey ifade ettiğinin ve iki süper güç arasındaki havanın neden gergin olduğunun listesi uzun. Trump’ın bu haftaki Asya turu sırasında ticaret anlaşmazlığında ilk yakınlaşma sinyalleri görüldü; yine de Trump–Xi görüşmesinde konuşacak konu eksik olmayacak. DER STANDARD, buluşmanın ana başlıklarını derledi.
Gümrük Tarifeleri
ABD ile Çin arasındaki gümrük savaşı aylardır sürüyor. Her iki ülke de zaman zaman birbirinden yaptığı ithalata %100’ü aşan ek vergiler koydu. Biri tarife koyuyor, diğeri karşılık veriyor; tam bir kedi-fare oyunu. Ticaret anlaşmazlığında çoğu gümrük tarifesini askıya alan mevcut düzenleme 10 Kasım’da sona eriyor. Trump ise yakın zamanda, 1 Kasım’dan itibaren Çin mallarına %100 oranında yeni gümrük vergileri getirme tehdidinde bulundu. Bu adım, Çin’in nadir toprak elementleri ve minerallerine yönelik ihracat kontrollerini sertleştirmesine bir karşılık olarak yorumlanıyor. Amerikan tarafına göre Pekin bu genişletilmiş kontrolleri erteleyerse, yeni ABD tarifeleri önlenebilir.
Nadir Topraklar
Nadir toprak elementleri görüşmenin merkezinde olacak. Bu kritik mineraller, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara, savaş uçaklarından drone’lara ve yenilenebilir enerji teknolojilerine kadar hayati öneme sahip. Çin, çıkarma, rezerv ve işleme kapasitesinde dünya lideri ve bu konumunu etkin biçimde kullanıyor. Son dönemdeki tedarik kısıtlamaları, dünyanın geri kalanının Pekin’e ne kadar bağımlı hale geldiğini açıkça gösterdi. Bu nedenle Trump–Xi görüşmesi nadir topraklarda arz güvenliği ve tedarik zinciri çeşitlendirmesi açısından yakından izleniyor.
Soya, Fentanil, TikTok
Gündemde ticaret dengesi ve fentanil krizi de var. Trump, Xi’yi ABD’den soya fasulyesi gibi tarım ürünleri ithalatını artırmaya ikna etmek istiyor. Aynı zamanda Pekin’e, ölümcül bir opioid olan fentanilin kaçakçılığını dizginlemesi için baskıyı artırıyor. Gözlemciler, Çin’in nadir topraklar üzerindeki kontrolünü, fentanil bağlantılı ihracata uygulanan %20’lik tarifelerde ABD’den taviz koparmak için koz olarak kullanabileceğini düşünüyor. Ayrıca ABD liman ücretleri ve TikTok’un ABD’deki geleceği de masada: Bilindiği üzere Çinli sosyal medya platformu ülkedeki işini satmak zorunda.
Ukrayna Savaşı
Trump, göreve döndüğünde Ukrayna’daki savaşı 24 saat içinde bitirme sözü vermişti; bilindiği gibi savaş sürüyor. Washington şimdi, Rusya ile başa çıkma konusunda Çin’den destek talep etmeyi planlıyor. ABD, Trump’ın geri dönüşünden bu yana ilk kez Moskova’ya yaptırımlar uyguladı; bu, Başkan Putin’e yönelik artan sabırsızlığın işareti olarak görülüyor. Pekin bu adımları sert biçimde eleştirirken, Rusya’dan yaptığı petrol ithalatını savundu ve sevkiyatların “belirgin biçimde azaltıldığını” vurguladı.
Tayvan
Tayvan bir diğer hassas başlık. ABD, uzun yıllardır tek Çin politikasını izleyerek diplomatik olarak yalnızca Pekin’i tanıyor; buna karşın Çin’in hak iddia ettiği, demokratik yönetilen ada olan Tayvan’a kendini savunması için silah tedarik ediyor. Trump–Xi görüşmesinde bu denge siyaseti ve Tayvan Boğazı’ndaki istikrar da kritik önem taşıyor.
